De opera Don Giovanni van Wolfgang Amadeus Mozart stamt uit 1787. Nogal wat kenners en liefhebbers beschouwen dit werk als de beste opera ooit. Vanwege de inhoud en vanwege de muziek. De inhoud keert zich tegen de masculiene hiërarchie, tegen de apenrots, tegen het misbruik en de onderdrukking die hiervan het gevolg zijn.
Don Giovanni is geen lekkertje. Hij verkracht Donna Anna. Hij vermoordt de vader van Donna Anna. Hij doet valse huwelijksbeloften aan Donna Elvira. Hij verleidt Zerlina. Hij laat Massetto, de aanstaande echtgenoot van Zerlina, afvoeren en opsluiten. En als hij ter verantwoording wordt geroepen voor zijn daden heeft zijn ondergeschikte Leporello het gedaan.
Don Giovanni kent geen angst. Ook niet voor het Stenen Beeld, dat de onwrikbaarheid van de oerwetten symboliseert. Het zijn juist die wetten die wij niet mogen overtreden. Als het Stenen Beeld hem met zijn gedrag confronteert, heeft hij nog de arrogantie om het Stenen Beeld uit te nodigen voor het diner. Tijdens het bezoek dringt de boodschap nog niet tot hem door. Dus is er maar één oplossing: verdelgd worden. Don Giovanni gaat te gronde aan zijn eigen arrogantie en overschatting.
Hoeveel mannen hebben in de geschiedenis al model gestaan voor het denken en doen en het handelen en nalaten van Don Giovanni? Hoeveel wereldlijke leiders? Hoeveel kerkelijke leiders? Hoeveel directeuren van bedrijven? Niet meer te tellen zo veel, omdat het wangedrag van de masculiene hiërarchie een nagenoeg onuitroeibaar kwaad is. In de kern samengevat: misdraag je waar en wanneer het kan, zolang je maar een ogenschijnlijk plausibele verklaring voor je gedrag kunt geven. Kerntekst: ik kan het uitleggen.
Vindt u het gek dat ik in deze vastentijd troost zoek in de opera Don Giovanni? Omdat de baas van de Harense ambtenaren zijn organisatie heeft omgebracht. Omdat de directeur Financiën veel geld heeft laten verdwijnen. Omdat de burgemeester en zijn wethouders de uitslag van de verkiezingen hebben verkracht. Omdat raadsleden en inwoners worden afgevoerd en opgesloten. Omdat de burgemeester valse beloften aan zijn inwoners heeftgedaan.
Met de opera Don Giovanni weet ik hoe het met deze mannen afloopt. Dat is de grootste troost.
